Orta Ölçekli Parkların Mikro İklimsel Etki Alanlarının Araştırılması: Gezi Parkı, Maçka Parkı Ve Serencebey Parkı Örneği

Abstract

Sürdürülebilir kent yönetiminde önemi gün geçtikçe artan park alanlarının biyofiziksel özellikleri, kentsel iklimin iyileşmesinde önemli yer tutmaktadır. Özellikle ağaçların yoğun olarak bulunduğu park alanları; havanın serinletilmesi, bağıl neminin artışı, temiz hava temini, havanın filtrelenmesi, gürültünün absorsiyonu, oksijen üretimi gibi görevleri ile sera etkisinin azaltılması ve enerji tasarrufunun sağlanmasına katkıda bulunmaktadırlar. Bu makalede, benzer yapıya sahip 3 orta ölçekli parkın çevresiyle olan sıcaklık ilişkileri incelenerek, parkların iklimsel açıdan çevreye olan etki alanları araştırılmıştır. Parkların,  fiziksel özelliklerine bağlı olarak oluşturduğu mikro iklimsel yapının tampon bölgeleri üzerinde de etkili olduğu, buna bağlı olarak tampon bölgelerde aşamalı olarak sıcaklığın arttığı, çalışmanın hipotezidir. 2000 - 2012 yılları arasına ait Landsat uydusu yaz dönemi görüntüleri kullanılarak, her bir yıla ait, park içinden başlayarak 50 m, 100 m ve 150 m çeperdeki sıcaklık ortalamaları karşılaştırılmıştır. Orta ölçekli park alanlarının mikro iklime etki dereceleri ve bu etkilerin anlamlılık düzeyleri bu üç park alanı üzerinden test edilmiştir. Grup varyanslarının homojen olduğu durumlarda Tukey testleri, varyansların homojen olmadığı durumlarda ise Tamhane’s T2 testi seçilerek %95 güven aralığında alt sınıflar incelenmiştir. Alt sınıfların sıcaklık ortalamaları 0 m - 50 m ve 50 m - 100 m aralıklarında birbirinden ayrılmış ancak 100 m - 150 m aralıklarında karışmalar gözlemlenmiştir. Park merkezlerinden uzaklaştıkça sıcaklığın arttığı, bu sıcaklık farklarının kademeli olarak 4,4 °C’den 6,7 °C’ye kadar değiştiği tespit edilmiştir. Bu veriler ışığında, park alanlarının planlanması ve tasarımında, iklimsel etkilerin bir parametre olarak değerlendirilmesi gerekliliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.